Emisja niezorganizowana to wprowadzanie do środowiska zanieczyszczeń w postaci pyłów i gazów. Wymogi prawne co do tego typu emisji są uszczegółowieniem ogólnych zasad zawartych w Prawie Ochrony Środowiska, a konieczność kontroli emisji uzależniona jest od specyfiki źródeł takich substancji.
Ze względu na źródła emisji, emisję niezorganizowaną można podzielić na:
- emisję z nieszczelności, wynikająca ze stopniowej utraty szczelności instalacji przemysłowych w konsekwencji jej długotrwałego użytkowania,
- emisję dyfuzyjną – powstałą w normalnych warunkach, a wynikającą ze zdolności substancji do samoistnego przenikania do powietrza np. w wyniku parowania cieczy, sublimacji czy uwalniania pyłów ze składowisk substancji sypkich.
Emisja niezorganizowana może być monitorowana w sposób tradycyjny z wykorzystaniem ręcznych detektorów FID lub PID, w połączeniu z matematycznymi wyliczeniami krzywej korelacji lub z wykorzystaniem metod optycznych pomiarów gazów.
Metody optyczne wykorzystują obecnie nowoczesną technologię opartą na działaniu kamer termowizyjnych. Ich zaletą, jest praca na odległość. Nie wymagają one bezpośredniego kontaktu z instalacją i pobierania próbek. Kamery dają obraz rzeczywisty dzięki wbudowanemu detektorowi na podczerwień, który ma zdolność do identyfikacji gazów organicznych. Umożliwia to szybką, profesjonalną i dokładną diagnostykę źródeł emisji. Ponadto kamera daje możliwość diagnozowania odcinków konstrukcji trudno dostępnych. Modele kamer działają na odległość kilkunastu metrów i jednocześnie dokumentują w zapisie cyfrowym miejsce wycieku oraz jego charakter. Kamery termowizyjne mają zdolność do wykrywania takich substancji jak metan, etan, kwas octowy, octan etylu, toluen, etylobenzen, chlorek winylu i wiele innych substancji mogących stanowić realne zagrożenie dla środowiska. Stąd tak ważna dbałość o regularne kontrole zakładów. Kamery termowizyjne są powszechnie wykorzystywane do monitorowania emisji niezorganizowanej na terenie rafinerii, zakładów petrochemicznych, instalacji komunalnych i przemysłowych.